CentOS مخفف Community Enterprise Operating System، یک توزیع لینوکس متنباز و رایگان است که برای ارائه پایداری، امنیت و قابلیت اعتماد بالا در محیطهای سروری و سازمانی طراحی شده است. این سیستمعامل از Red Hat Enterprise Linux (RHEL) مشتق شده است و ویژگیهای پیشرفته RHEL را بدون هزینه اشتراک ارائه میدهد.
CentOS تا سالها یکی از انتخابهای اصلی مدیران سیستم برای اجرای وبسرورها، پایگاههای داده و سایر سرویسهای حیاتی بوده است.
تاریخچه CentOS
CentOS در سال 2004 به عنوان یک پروژه مستقل برای ارائه نسخه رایگان RHEL آغاز شد. در سال 2014، این پروژه به Red Hat ملحق شد و از حمایت رسمی این شرکت بهرهمند شد. اما در دسامبر 2020، Red Hat اعلام کرد که CentOS به عنوان یک پروژه Rolling Release تحت نام CentOS Stream ادامه خواهد یافت، که به تغییر رویکرد آن منجر شد.
ویژگیهای اصلی CentOS
- پایداری بالا
- CentOS برای محیطهایی که نیاز به آپتایم و ثبات طولانیمدت دارند (مانند سرورها) طراحی شده است.
- بهروزرسانیها و وصلههای امنیتی بهصورت منظم منتشر میشوند.
- رایگان و متنباز
- برخلاف RHEL که نیاز به اشتراک دارد، CentOS کاملاً رایگان است و برای همه در دسترس است.
- متنباز بودن آن به جامعه کاربری اجازه میدهد در توسعه و بهبود آن مشارکت کنند.
- پشتیبانی از محیط سازمانی
- CentOS از ابزارها و سرویسهایی مانند Apache، MySQL، PHP، و بسیاری دیگر پشتیبانی میکند.
- سازگاری کامل با بستههای نرمافزاری RHEL دارد.
- جامعه کاربری بزرگ
- CentOS دارای مستندات گسترده و یک جامعه فعال است که میتواند به کاربران در حل مشکلات کمک کند.
تفاوت CentOS با سایر توزیعهای لینوکس

مزایا و معایب CentOS
مزایا:
- پایداری بالا: ایدهآل برای سرورها و محیطهای حیاتی.
- رایگان بودن: بدون هزینه اشتراک.
- سازگاری با RHEL: بهراحتی میتوان از بستههای RHEL استفاده کرد.
معایب:
- تغییر به CentOS Stream: پس از 2020، CentOS بهصورت Rolling Release عرضه میشود که ممکن است برای کاربران سنتی چالشبرانگیز باشد.
- بهروزرسانی کندتر: نسبت به توزیعهایی مانند Fedora یا Ubuntu، بهروزرسانیهای CentOS محافظهکارانهتر هستند.
چرا از CentOS استفاده کنیم؟
CentOS انتخابی عالی برای موارد زیر است:
- وبسرورها: اجرای سرویسهایی مانند Apache و Nginx.
- پایگاههای داده: اجرای MySQL، PostgreSQL و MariaDB.
- سرورهای ایمیل و DNS: مدیریت سرویسهایی مانند Postfix و Bind.
- ماشینهای مجازی: پشتیبانی قوی از KVM و ابزارهای مجازیسازی.

نصب و راهاندازی CentOS
- دانلود ISO: از وبسایت رسمی CentOS (یا CentOS Stream) فایل ISO را دانلود کنید.
- نصب: فایل ISO را روی یک سرور یا ماشین مجازی بوت کرده و مراحل نصب را دنبال کنید.
- پیکربندی: پس از نصب، سرویسهای مورد نیاز را نصب و تنظیم کنید (مانند Apache، Nginx، یا MariaDB).
آیا CentOS همچنان گزینهای مناسب است؟
پس از تغییر رویکرد CentOS به CentOS Stream، بسیاری از کاربران به توزیعهای جایگزین مانند AlmaLinux یا Rocky Linux روی آوردهاند. این توزیعها بهطور مستقیم از کدهای RHEL استفاده میکنند و تجربه مشابهی را ارائه میدهند.
جمعبندی
CentOS یکی از توزیعهای قدرتمند لینوکس است که برای محیطهای سروری و سازمانی طراحی شده است. اگر به دنبال یک سیستمعامل پایدار، امن و رایگان برای اجرای سرویسهای حیاتی خود هستید، CentOS همچنان یک گزینه قابل اعتماد است. اما با ظهور AlmaLinux و Rocky Linux، ممکن است بخواهید این توزیعها را نیز بررسی کنید.